حکومت اسلامی بدون مردم معنا ندارد
تاریخ انتشار: ۱۱ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۴۲۲۹۰۹
ایسنا/قم استاد حوزه و دانشگاه اظهار کرد: به تعبیر قرآن حکومت اسلامی و جامعه مؤمنان «وأَمْرُهُمْ شُوری بَیْنَهُم»، یعنی امور و فعالیت و تعامل آنها با همدیگر به‌صورت شورا و مشورت است. دستور به مشارکت همگانی شده است «وَ شاوِرْهُمْ فِی الْأَمْر»، آنها را در مسئولیت‌ها، مناصب و در تصمیم‌گیری‌های جامعه مشارکت بدهید.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
حجت‌الاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا، استاد حوزه و دانشگاه در هفتمین نشست از یازدهمین دوره کرسی‌های آزاداندیشی با عنوان «الگوی حکمرانی اسلامی در گام دوم انقلاب اسلامی» که به همت مجمع هماهنگی پیروان امام و رهبری استان قم و با همکاری اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر، امروز، ۱۱ دی‌ماه به‌صورت حضوری و مجازی در دانشگاه طلوع مهر قم برگزار شد، با اشاره به موضوع «الگوی حکمرانی اسلامی»، گفت: از دیدگاه قرآن هر حکمرانی چند عنصر اساسی می‌خواهد؛ یکی از آنها سرزمین هست که در تعابیر قرآن با عبارت «فِی الْأَرْض» آمده است همانند «جَعَلْناکَ خَلیفَةً فِی الْأَرْض» و «اماماً فی الارض»؛ عنصر بعدی هم جمعیت و مردم هستند که هیچ حکومت مشروعی بدون مردم شکل نمی‌گیرد. عنصر بعدی تشکیلات سیاسی و سامانه حکومت است و عنصر چهارم حاکمیت است.
وی افزود: هر حکمرانی نیاز به حاکمیت دارد، حاکمیت یعنی قدرت برتر و قانون و قاعده‌ای که بر همه مدیریت کلان حکمفرماست. حاکمیت برخلاف جمعیت و سرزمین و تشکیلات سیاسی، عنصری معنوی و غیرقابل مشاهده است. حاکمیت یعنی قدرت مافوق و فائقه‌ای که پیروی از آن، حکمرانی و سبک زندگی را شکل می‌دهد. در الگوی اسلامی، قدرت و حاکمیت از آن خداست.
در الگوی اسلامی، قدرت و حاکمیت از آن خداست
استاد فلسفه سیاسی حوزه و دانشگاه بیان کرد: حکومت‌ها به اعتبار حاکمیت به چند گروه دسته‌بندی می‌شوند؛ بعضی از حکومت‌ها دارای حاکمیت فردی هستند یعنی همه قدرت دست یک نفر است. به تعبیر رضاشاه که به او گفتند قانون این‌طور می‌گوید، گفت قانون چیست؟ خود من قانون هستم؛ یعنی حس می‌کند منشأ، خاستگاه و همه قدرت برای اوست و هرطور هم دلش می‌خواهد حکمرانی می‌کند. به این نوع حاکمیت، استبدادی و دیکتاتوری می‌گویند.
وی گفت: دسته بعدی حکمرانی‌های مردمی هستند. یعنی حاکمیت و قدرت برخاسته از مردم است. حاکمیت برای همه مردم است و همه مردم تصمیم می‌گیرند و رأی می‌دهند که قدرت را به دولت یا افرادی واگذار کنند. سیستم کشور را با انتخاب اداره می‌کنند و این حکومت مردم‌سالارانه است.
رئیس اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر گفت: در الگوی حکمرانی اسلامی، اصل حاکمیت و قدرت برتر از آن خداست و او تنها مجوز کارگزاری و اجرای آن را در اختیار صالحان قرار داده است که پذیرش مردمی آن هم بخشی از این مجوز است.
استاد حوزه و دانشگاه اضافه کرد: وقتی مردم آن را پذیرفتند، این تشکیلات و این حکمرانی مشروعیت بالفعل پیدا می‌کند. بنابراین، الگوی حکمرانی اسلامی، دو رکن دارد؛ رکن صلاحیت‌های الهی و رکن صلاحیت‌های مردمی که اینها با هم حاکمیت الهی را محقق می‌کنند و هر دو رکن الهی هستند.
وی افزود: در بحث حکمرانی اسلامی چهار مرحله داریم؛ اول حکمرانی ذاتی یعنی حکمرانی خداوند است، خداوند حاکم بر همه عالم و هستی و وجود است، هیچ‌کس این حکمرانی را به او نداده چون خود او خالق و مالک این هستی است و به همین دلیل حق حکومت بر همه هستی را دارد. حکومت او هم ذاتی، تکوینی و تشریعی است. در حکمرانی اسلامی باید بدانیم که اولین نقطه و خاستگاه و گرانیگاه حکمرانی ما از اینجا شروع می‌شود.
وی نوع دیگر حکمرانی را «حکمرانی مطاوعی» یا «حاکمیت متابعی» دانست و گفت: این نوع حکمرانی را خداوند به انبیاء خود مخصوصاً به پیامبر اسلام(ص) داده است. حکمرانی ذاتی نیست، اما خداوند برای تحقق حکمرانی ذاتی‌اش، کارگزاری آن را به بهترین خلق خود که معصوم و پاک است واگذار می‌کند تا بتواند همه شرایط آن را فراهم کند و مردم هم از آن متابعت و اطاعت کنند. وجه نامگذاری آن هم به این دلیل است که مردم با طوع و رغبت آن را می‌پذیرند و از آن تبعیت می‌کنند.
مهاجرنیا افزود: حاکمیت بعدی را اصطلاحاً «حاکمیت مماثلی» می‌گوییم. حاکمیتی که همان شرایط حاکمیت پیامبر را دارد، اما با این تفاوت که حاکمیت پیامبر وصل به خدا بود. هر لحظه اراده می‌شد خداوند قانون جدید و پیام می‌فرستاد، اما در حکومت مماثلی یعنی حکومت ائمه(ع) این ارتباط قطع می‌شود. مماثل حافظ کتاب، سنت و سیره پیامبر(ص) است؛ براساس آن امام حکمرانی می‌کند و چون ائمه(ع) معصوم و به تعبیر قرآن «راسخین فی‌العلم» هستند، حق تفسیر دارند. حکومت مماثل یکی از الگوهای حکمرانی اسلامی است که دوازده امام با همان شیوه پیامبر حکومت می‌کنند؛ تنها فرق حکمرانی آنها با گذشته در این است که ارتباط وحیانی حاکمیت قطع شده است.
مهاجرنیا افزود: مرحله بعدی در حکمرانی اسلامی داریم که من آن را «حکمرانی تعیّنی» می‌نامم؛ به دلیل اینکه در عصر غیبت، شخص خاصی مدنظر نبوده است یک سری ویژگی‌ها گفتند که این ویژگی‌ها در هر کسی احراز شود، مردم به او مراجعه کنند. ائمه(ع) «تعیین وصفی» کردند ما آن را «متعین» به‌صورت مصداقی مشخص می‌کنیم. ائمه مشخص نکردند چه کسی حاکم و حکمران اسلامی است، اما شرایط آن را گفتند؛ این وظیفه ماست که مشخص کنیم. درواقع حکومت در عصر غیبت را به ما واگذار کردند و ما هم باید به خبرگان خود مراجعه کنیم.
استاد حوزه و دانشگاه افزود: حکمرانی اسلامی سطوح مشترکی دارد و فرقی بین حکمرانی دوره ما یعنی ولایت فقیه با حکمرانی دوره صدر اسلام یعنی پیامبر اسلام(ص) نیست. هر دو باید عدالت را ایجاد کنند، امنیت برقرار کنند، هر دو باید قسط و همه چیزهایی که وظیفه آنهاست ایجاد کنند. البته ممکن است شرایط و موانع به آنها فرصت تحقق صد در صد را ندهد؛ هم به پیامبر هم به ولی فقیه.
وی با اشاره به اینکه حکومت اسلامی بدون مردم نمی‌شود، گفت: دو شرط در حکومت مردمی قید شده است که اول اینکه سیستم حاکم و همه دستگاه قدرت باید صالح باشند. هیچ شخصی و هیچ عنصری از آن نباید فاسد و خلافکار باشد. حکومت اسلامی حکومت صالحان است باید حتماً صالح باشند.
استاد حوزه و دانشگاه اضافه کرد: دوم اینکه عملکرد آن باید براساس رعایت مصالح عمومی باشد. هر کدام از این شرط‌ها نباشد حکومت اسلامی نیست. در آیات قرآن درباره همه اجزای حکومت اسلامی مثل عدالت، امر به معروف، جهاد، انواع تعاملات آن با شهروندان و با سایر ممالک، می‌فرماید: همه اینها باید پاک و عامل آن هم پاک و صالح باشد.
وی گفت: مقام معظم رهبری تعبیر زیبایی در بیانیه گام دوم دارند؛ ایشان «طهارت اقتصادی» را شرط مشروعیت همه مقامات حکومت جمهوری اسلامی می‌دانند. در حکومت اسلامی، همه کارگزاران باید دست‌پاک و پاکیزه باشند. هم حاکمان و دستگاه‌ها باید پاک باشند و هم کار و عملکرد آنها پاک و صالح باشد.
استاد حوزه و دانشگاه افزود: وقتی براساس مصالح دینی، حکومت با مردم رفتار و مشارکت می‌کند به‌صورت طبیعی براساس آموزه‌های دین، این نوع مشارکت اصلاحی و مصلحت‌آمیز و براساس مصالح می‌شود. به تعبیر قرآن حکومت اسلامی و جامعه مؤمنان «وأَمْرُهُمْ شُوری بَیْنَهُم»، یعنی امور و فعالیت و تعامل آنها با همدیگر به‌صورت شورا و مشورت است. دستور به مشارکت همگانی شده است «وَ شاوِرْهُمْ فِی الْأَمْر»، آنها را در مسئولیت‌ها، مناصب و در تصمیم‌گیری‌های جامعه مشارکت بدهید.
مهاجرنیا با اشاره به اینکه شکل‌گیری انقلاب اسلامی با مردم بود، گفت: جنگ هشت ساله علیه هر کشوری در دنیا بود آن کشور را از پا در می‌آورد. هشت سال جنگ ما با یک کشور نبود بلکه با همه دنیای عرب و همه دنیای غرب و رهبر دنیای شرق بود. بدون سلاح و اسلحه دفاع کردیم و چون مردم صالح، مشارکت‌جو و مشارکت‌طلبی داشتیم که پای کار بودند و حاکمانی داشتیم که دقیقاً در کنار مردم بودند و همه دست به دست هم دادیم، نه‌تنها شکست نخوردیم بلکه نهایتاً دشمن به‌عنوان متجاوز معرفی شد.
وی یادآور شد: بنابراین در نظام ولایت فقیه مشارکت مردم و حضور مردم رکن قطعی حاکمیت اسلامی است و حکمرانی اسلامی با حضور و نقش اساسی مردم شکل می‌گیرد، به‌طوری که گویا خداوند از روز اول در نشئه جعل و انشاء دو نوع صلاحیت یعنی «صلاحیت‌های دینی» و «صلاحیت‌های مردمی» را در نظر گرفته و حکم مشروعیت را برای چنین حکمرانی امضاء کرده است.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: حکمرانی انقلاب اسلامی مشارکت مردم سالاری استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی شهرستانها الگوی حکمرانی اسلامی استاد حوزه و دانشگاه انقلاب اسلامی حکومت اسلامی ف ی ال أ
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۴۲۲۹۰۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مجلس، مقدم‌ترین لبه تماس حاکمیت با مردم است/ توجه به تبیین خدمات دولت در مجلس
صداوسیما میزبان جمعی از منتخبان مجلس شورای اسلامی‌بود که ساعاتی را در بخش‌های مختلف سازمان صداوسیما گذراندند و در خاتمه این بازدید، در نشستی با رئیس سازمان صداوسیما دغدغه‌ها و دیدگاه‌هایشان را پیرامون رسانه ملی بیان کردند.
پیمان جبلی در جریان این نشست، با اشاره بدان‌که دوران جدید رسانه در سپهر جهانی عصر رقابت و خارج شدن از تک‌صدایی رسانه‌های رسمی است، گفت: دوره مدیریتی اخیر رسانه ملی کارش را با اتکا به سندی تحولی آغاز کرد که مورد تقدیر، تحسین و تأیید رهبر معظم انقلاب نیز قرار گرفت.
وی افزود: برمبنای این سند، با رهبری و مردم در راستای دو سرفصل اساسی «هویت‌محوری» و «عدالت‌گستری» برای رسیدن به پیشرفت عهد بسته‌ایم و تحول برای رسیدن به این اهداف کلان را در سه حوزه «محتوا»، «رویکرد» و «سازوکار» تعریف کرده‌ایم.
رئیس رسانه ملی با بیان اینکه در ایام برگزاری انتخابات مجلس دوازدهم، صداوسیما با به دست گرفتن ابتکار عمل، ۲۰۰ کانال انتخاباتی را برای تبلیغات نامزدهای مجلس اختصاص داد که در همه اقصا‌نقاط کشور به‌دور از ریخت‌وپاش‌های رایج تبلیغات، در فضایی عادلانه و آرام برنامه‌های خودشان را اعلام کنند، اظهار کرد: این یک اتفاق نیست، بلکه برپایه عمل به سند تحول و توجه به سرفصل عدالت‌گستری انجام و پایه‌های آن از ابتدای دوره تحول نهاده شد.
جبلی در ادامه، تحقق سیاست‌های دیگری در رسانه ملی، ازجمله توجه به مناطق مختلف کشور را در قالب نمایش راهپیمایی تراکتوری ۲۲ بهمن سال ۱۴۰۰ از یک روستا، به دست گرفتن روایت اول در وقایعی، چون بحران آب اصفهان و نمایش دستاورد‌ها و پیشرفت‌های اقصا‌نقاط کشور از دریچه شبکه خبر٢ نتیجه تلاش و پایبندی به سند تحول دانست و گفت: در همین حال است که نماد خلاقیت و ابتکار در برنامه‌سازی‌ها می‌شود برنامه «محفل» که با نوآوری تحسین‌برانگیزی، معارف قرآنی، دینی و اعتقادی را در قالبی جذاب ارائه داده و به پرمخاطب‌ترین برنامه مناسبتی تبدیل شده است.
وی از تلاش برای دیده شدن هویت ایرانی و فرهنگی در قالب اقوام، لهجه‌ها، زبان‌ها و پاره‌فرهنگ‌ها در قاب رسانه نیز سخن به میان آورد و گفت: در فصل پنجم مجموعه نمایشی «نون‌خ» دو هویت در جنوب شرق و غرب یعنی هویت کردی و بلوچی را به یکدیگر گره زدیم که امری هدفمند است و برنامه‌سازان ما را به لزوم تولید کار‌های جذاب براساس هویت و عدالت توجه می‌دهد.
رئیس سازمان صداوسیما متذکر شد: هویت ایرانی، هویت تهرانی نیست و هویت تهرانی هم فقط از میدان ونک به‌بالا نیست. تمرکز ما بر ساخت مجموعه‌های نمایشی استانی به‌جای تولید در پایتخت است و در این دوره، استانها نقش پررنگی در مجموعه‌های نمایشی خواهند داشت.
جبلی با اشاره به کم‌رنگ بودن تولیدات استانی روی آنتن شبکه‌های ملی در گذشته گفت: عمدتاً نگاه به استانها در آنتن ملی، گردشگرانه بود؛ درحالی‌که هرکدام از استانها دارای تاریخ، فرهنگ، تمدن، ادبیات و قهرمانان ملی‌اند که باید به آنها توجه کنیم.
وی تمرکز ویژه بر عدالت‌گستری را که مصداق بدیهی آن توجه به همه مناطق است، در اولویت دانست و اظهار کرد: در همین راستا ۱۰ ساعت از آنتن ملی را به برنامه‌های منتخب شبکه‌های استانی اختصاص دادیم.
رئیس رسانه ملی در بخش دیگری از سخنانش ضمن بیان این نکته مهم که به‌هیچ‌عنوان نگاه تشریفاتی به مجلس شورای اسلامی نداریم، این نهاد را مقدم‌ترین لبه تماس حاکمیت با مردم دانست و گفت: مجلس مصداق و نماد جمهوریت نظام و نهادی افتخارآمیز است و همین امر، مسئولیت ما را در برابر نهاد مهم مجلس که خانه مردم است، بسیار سنگین می‌کند.
جبلی ادامه داد: در این دوره مدیریتی، رسانه ملی برای نخستین بار پخش زنده مذاکرات مجلس را از تلویزیون آغاز کردیم. به‌درستی اعتقاد داریم که باید وظایف و خدمات مجلس بیان شود که در همین راستا بیش از ۲۰۰ گزارش با نام «تصویب شد» تهیه و پخش کردیم که به تبیین خدمات مجلس از اول انقلاب تاکنون اختصاص داشت.
وی به تحول در معاونت سیاسی برمبنای سندمحوری و تشکیل بیش از ۴۰ گروه تخصصی در خبرگزاری صداوسیما اشاره کرد و گفت: بسیاری از قوانین برزمین‌مانده در دوره‌های قبلی مجلس، در دستورکار قرارگرفت که آزادسازی سواحل، صدور مجوز کسب‌وکار‌ها و... ازآن‌جمله است و همین مسیر را دنبال خواهیم کرد.
سیدتقی سهرابی، معاون حقوقی و امور مجلس رسانه ملی نیز به بازدید چندساعته گروهی از نمایندگان منتخب مردم در دوره دوازدهم مجلس شورای اسلامی و آشنایی آنها با بخش‌ها و ظرفیت‌های مختلف سازمان گفت: مدیران صداوسیمای استانها نیز برنامه‌ریزی لازم را برای حضور منتخبان مردم در شبکه‌های خود انجام خواهند داد. این حضور و توجه، نویدبخش ارتباط وثیق‌تر مجلس و سازمان صداوسیما در دوره دوازدهم است.
دغدغه‌ها و انتظارات منتخبان مجلس دوازدهمدر ادامه، مهرداد بائوج لاهوتی، نماینده منتخب مردم لنگرود در مجلس دوازدهم نیز از ابتکار عمل رسانه ملی در راه‌اندازی ۲۰۰ کانال انتخاباتی در دور اول انتخابات و ترتیب دادن مناظره میان نامزد‌ها قدردانی کرد و گفت: امسال سال جهش تولید با مشارکت مردم است. صداوسیما باید در این زمینه مطالبه داشته باشد. صداوسیما حلقه واسط حاکمیت و مردم است و باید توجه داشت اگر واقعیات را نگوییم دشمنان نظام علیه نظام تبلیغ و آسیب وارد می‌کنند.
رمضان رحیمی، نماینده فلاورجان اصفهان، با بیان اینکه ماهیت صداوسیما ماهیت ملی است و انتفاعش باید به توده مردم برسد، گفت: لازم است به مقوله سلامت مردم بیش از پیش توجه شود و در پرداختن به موضوعات در ابعاد مختلف فرهنگی، اقتصادی و سیاسی نگاه عدالت‌طلبانه وجود داشته باشد.
حمیدرضا عزیزی فارسانی، منتخب مردم شهرستان‌های اردل، فارسان، کوهرنگ و کیار در مجلس دوازدهم با بیان اینکه نگاه نمایندگان مجلس دوازدهم حمایت از سازمان صداوسیما به‌عنوان رسانه ملی و هویت‌ساز است، گفت: باور داریم به‌طور قطعی، رسانه ملی در بازگشت بخشی از فرهنگ و هویت ازدست‌رفته ما که از تبلیغات سوء دشمن ناشی می‌شود، مؤثر است.
عبدالوحید فیاضی، منتخب مردم نور و محمودآباد در مجلس شورای اسلامی تأکید کرد که رسانه ملی باید هم زبان حاکمیت و هم مردم باشد و بهره‌گیری از منابع سرشار هنرمندان متنوع و متکثر در سطح کشور نیز ضروری است. همچنین صداوسیما باید جایگاه و دستاورد‌های مجلس شورای اسلامی را هرچه بیشتر معرفی کند.
محمدقسیم عثمانی، نماینده مردم بوکان در مجلس دوازدهم هم بااشاره به رقبای داخلی و خارجی صداوسیما، برضرورت بهره‌گیری از نگاه نوآورانه در تولیدات رسانه ملی به‌منظور افزایش و ماندگاری مخاطبان تأکید کرد.
محمد نصیری، نماینده منتخب مردم فردوس، طبس، سرایان و بشرویه در مجلس دوازدهم نیز راه‌اندازی ۲۰۰ کانال انتخاباتی و مناظره‌های میان نامزد‌ها را اقدامی خوب توصیف کرد و گفت: صداوسیما در سطح جامعه اثرگذار است. شایسته است در سال جهش تولید، اقدامات زیربنایی و فرهنگ‌ساز بیشتری در این راستا در رسانه ملی انجام شود.
فرامرز شهسواری، منتخب مردم هشترود و چاراویماق در مجلس دوازدهم با بیان اینکه درصد مشارکت مردم این شهرستان ۷۶ درصد بوده است، گفت: مردم روستایی ما با مشکل و محدودیت دریافت سیگنال روبه‌رو هستند که شایسته است با تلاش همکاران صداوسیما برطرف و سیگنال‌دهی توسعه یابد. در تولید برنامه و خبر نیز باید از ظرفیت منطقه استفاده شود.
نمایندگان متتخب مجلس دوازدهم در برنامه‌ای که به همت معاونت حقوقی و امور مجلس ترتیب داده شده بود بازدیدی شش ساعته در روز یازدهم اردیبهشت ماه از بخش‌های مختلف سازمان صداوسیما در حوزه‌های فنی، سیاسی، پخش رادیو و سیما داشتند و با حضور در ساختمان ۹ دی، دیتاسنتر، خبرگزاری صداوسیما و استودیو‌های تپه صبا در جریان فعالیت‌ها و اقدامات واحد‌های مختلف قرار گرفتند.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری رادیو تلویزیون
افزایش ۳۵ درصدی حقوق بازنشستگان حداقل بگیر/کمترین حقوق آن ها ۱۰ میلیون تومان می شود